Chat with us, powered by LiveChat

Tijdens de autorondreis Zuid-Polen verblijft u een nacht in Częstochowa, een klein stadje ten noorden van Krakau.

Het grootste gedeelte van de Poolse bevolking is Rooms-Katholiek. Częstochowa wordt ook wel het Poolse Lourdes genoemd en is een van de bekendste bedevaartsoorden van Polen. De Zwarte Madonna wordt hier al eeuwenlang vereerd. Op de Jasna Gora (de Verlichte Berg) vindt u het Paulinerklooster. In dit klooster hangt het icoon waaraan men al vele opzienbarende wonderen heeft toegeschreven.

Częstochowa was op 3 september 1939 door de Duitsers bezet. In die tijd was meer dan een kwart van de bevolking Joods (Post uit de vergetelheid, z.d.). De troepen van Hitler gingen tekeer in de stad Częstochowa die zonder slag of stoot in drie dagen werd ingenomen. Daarna staken Nazi’s huizen in brand en sloegen ze zonder enige remming aan het plunderen. Bij één gelegenheid pakten ze zo’n tienduizend mensen op en dwongen ze hen om op hun buik te gaan liggen op het grote plein voor de kathedraal. Elke man bij wie een vuurwapen werd aangetroffen, of zelfs maar een scheer- of zakmes, werd ter plekke doodgeschoten. De andere personen werden in rijen gezet alsof ze de kathedraal in zouden worden gedreven. Maar in plaats daarvan openden de troepen met machinegeweren het vuur, waarbij honderden mensen werden gedood of gewond in wat de Wehrmacht officier omschreef als een ‘antipartizanenactie’ (Dimbleby, 2021).

Het Joodse vraagstuk

De doodsbange inwoners van Częstochowa werden geacht hun mooiste kleren aan te trekken, hun kinderen mee te nemen en rijen te vormen. Ze werden naar een park in de buurt gebracht, waar ze werden neergeschoten met een machinegeweer vanaf een vrachtauto. Dat was het begin van een groot bloedbad.

Galgen werden opgezet in de hele stad, langs boulevards, in parken en op markten. Mannen werden opgehangen en aan hun lichamen werden borden gehangen waarop ‘Partizaan’, ‘Voor collaboratie met de partizanen’, of ‘Communist’ stond. Een bekende wetenschapper moest met een bal op zijn rug over het Jubileumplein kruipen; toen hij aan de overkant aankwam werd hij doodgeschoten.

Op dezelfde dag reed een stoet vrachtwagens met duizenden inwoners van het getto heen en weer naar een dorp vlak buiten de stad. Daar aangekomen werden de Joden onder schot gehouden en moesten ze zonder eten of drinken wachten. Volgens getuigenissen die door Vasili Grossman zijn opgetekend, zou één getuige verteld hebben dat hij gezien had hoe agenten van de hulppolitie – Litouwers en Oekraïners, maar ook Wit-Russen, kinderen uit de armen van hun moeder rukten, ze vervolgens de rug braken of omhoog gooiden, in de lucht doodschoten en in de kuilen smeten die net voor dat doel gegraven waren. De volwassenen werden gedwongen hun kleren uit te trekken, waarna ook zij met machinegeweren werden doodgeschoten en in de kuilen bij hun kinderen terecht kwamen. Een klein aantal slachtoffers overleefden het bloedbad. Een van hen was alleen in haar arm geraakt. Ze had gewacht tot er niet meer geschoten werd, waarna ze onder de berg lijken uit was gekropen en het getto had weten te bereiken om haar verhaal te vertellen. Bij die ene pogrom werden naar schatting 12.000 Joden vermoord door de SS en zijn Wit-Russische collaborateurs.

De historische feiten van WII in Częstochowa dragen bij aan het kritische bewustzijn over de Tweede Wereldoorlog en de bezetting van de Nazi’s in 1939. De herinneringen van deze historische feiten maken het positioneren van deze stad tot een significant historisch object van de Tweede Wereldoorlog.

Reacties

reacties